Dr.Bob's Boekbesprekingen (1)

Boeken over Delphi - De Beginner
In dit artikeltje zal ik drie boeken over Delphi uitgebreid de revue laten passeren. Het betreft twee beginners boeken en een derde boek voor wat meer gevorderden. Overigens bevatten de zgn. beginners boeken ook zeker enige stukken die voor meer ervaren lezers geschikt zijn!

Delphi for Dummies
Het eerste boek betreft Delphi Programming for Dummies van Neil Rubenking. Bij het schijven van dit boek heeft Neil Rubenking zeer nauw samengewerkt met de Borland ontwikkelaars van Delphi zelf. Dat is de reden dat dit boek, samen met Instant Delphi, het eerste Delphi boek is dat verschenen is.

Delphi for Dummies vereist geen voorkennis, maar verwacht wel dat we een exemplaar van Delphi bezitten (het boek helpt eventueel bij het installeren van Delphi). Neil Rubenking, de schrijver van Delphi for Dummies, is een groot voorstander van "leren door doen", en Delphi for Dummies is dan ook een boek dat bij voorkeur geopend naast het toetsenbord moet liggen (gebruik bij voorkeur een dikke Windows API manual om het boek open te houden, aldus een grapje van de schrijver).
Het werken met Delphi for Dummies vergt gelukkig niet het intikken van lange listings. Integendeel, werken met Delphi houdt het plaatsen en instellen van componenten op een formulier (form) in, waardoor bijna speelsgewijs - en met slechts een enkele regel code - de meest uiteenlopende applicaties gebouwd worden zoals een kleine tekstverwerker, een voorbeeld database of zelfs een applicatie met een DDE of OLE link met bestaande Windows applicaties. Het mag al redelijk complex klinken, maar dat is niet zo. Neil vertelt stap voor stap wat je moet doen, welke component je moet instellen (en hoe), en de vele schermafdrukken van Delphi maken nog eens overduidelijk hoe een en ander in elkaar gezet kan worden. Eigenlijk is Delphi for Dummies een soort kookboek voor uw eerste Delphi programma's!

Het boek bestaat uit vijf delen. In het eerste deel wordt de lezer geholpen met het installeren en instellen van Delphi. Hierin worden ook de verschillende visuele programmeerhulpmiddelen van Delphi stuk voor stuk besproken.
Deel twee bespreekt alle basis componenten die bij Delphi beschikbaar zijn, en laat zien hoe we deze op eenvoudige wijze kunnen combineren tot eenvoudige doch krachtige toepassingen (zoals een kleine AUTOEXEC.BAT tekstbewerker).
Het derde deel van het boek beschrijft de meer complexe componenten, zoals de database of 'data-aware' componenten en de DDE en OLE componenten. Ook deze worden met diepgaande voorbeelden behandeld waardoor de lezer zich langzaam maar zeker meester maakt van de mogelijkheden van Delphi.
Het vierde deel (getiteld "Real Programming") introduceert - voor het eerst - de onderliggende taal ObjectPascal van Delphi. Met name exceptions en het debuggen van Delphi applicaties komt hierin aan de orde.
Het laatste deel van het boek is meer een opsomming van algemene tips, technieken en valkuilen die de auteur zelf kennelijk heeft ondervonden tijdens het schrijven van het boek. Het helpt de lezer zich voor te bereiden op de mogelijke vragen of problemen die zich voor kunnen doen bij het verder werken met Delphi.

Wat niet in het boek terug te vinden is, is een uitgebreide lijst met alle nieuwe ObjectPascal of component funkties. Daarvoor heeft Borland zelf al uitgebreide "reference manuals" beschikbaar. Aangezien er bijna geen code ingetikt hoeft te worden, is er ook geen code disk bij het boek aanwezig (nog een reden om de prijs laag te houden).

Alhoewel de eerste twee hoofdstukken van het boek aan de langzame kant zijn voor meer ervaren Windows of Pascal programmeurs, biedt het boek ook hen het nodige in de laatste hoofdstukken. Voor mensen die weinig van programmeren (onder Windows) afweten maar die toch snel met Delphi willen leren werken kan ik dit boek van harte aanbevelen. Laat u niet afscrikken door de titel, ik heb het boek ook gelezen en ben niet te "trots" om te vertellen dat ik me pas NA HET LEZEN geen "dummy" meer voel.

Instant Delphi
Het tweede boek dat ik even in het voetlicht wil zetten is Instand Delphi Programming van Dave Jewell.
Instant Delphi Programming is - net als Delphi for Dummies - een van de eerste boeken over Delphi die nu al beschikbaar zijn. Het is in tegenstelling tot Delphi for Dummies niet zozeer een 'doe-boek', als meer een 'lees-boek'. Vergeleken met Delphi for Dummies bevat Instant Delphi Programming meer help en uitleg over de daadwerkelijke programmeerzaken, doch minder leuke kleine voorbeelden die met een point-en-een-click te maken zijn.

Instant Delphi Programming bestaat uit twee delen. Het eerste deel laat zien waar Delphi uit bestaat en welke zaken aan de orde komen bij het werken met Delphi. Hieronder wordt onder meer verstaan het ontwikkelen van een Grafisch User Interface, het toevoegen van Event Handling en Menus, maar ook het instellen en bijhouden van Delphi projecten en het debuggen met Delphi. Aan de hand van slechts enkele voorbeelden, die dan wel steeds diepgaand worden behandeld, worden deze onderwerpen besproken.
Aan het eind van het eerste deel volgt een korte beschouwing om te laten zien wat we nu geleerd hebben, en wat we eigenlijk nog niet weten.

Op dat laatste gaat het tweede deel in, door met name in te zoomen op een aantal aspekten van Delphi zoals het gebruik van Graphics, Exceptions, en een compleet overzicht van de componenten die bij Delphi worden meegeleverd. Helaas bestaat met name het laatste stuk meer uit een opsomming met uitleg dan een duidelijk voorbeeld waarin ze allemaal gebruikt worden (vergelijk hier weer Delphi for Dummies, die alleen maar vele kleine voorbeelden geeft). Ook volgen er nog hoofdstukken over het zelf schrijven van Delphi components en het instellen van de verschillende tools en opties van Delphi. Het laatste hoofdstuk gaat over een kleine database die met Delphi te maken is. Dit hoofdstuk is echter erg kort, en valt me een beetje tegen. Net als de appendices (Delphi for Pascal Developers en Delphi voor VB Developers) lijkt het er een beetje op alsof deze stukken er op het laatste moment in gegooid zijn om het boek een wat bredere marktwaarde te geven.

Instant Delphi Programming is een aardig boek voor wie Delphi, ObjectPascal en de onderliggende principes wil leren en niet meteen in het 'diepe' gegooid wil worden. Wat dat betreft vormt het een goede aanvulling op Delphi for Dummies.

Delphi Explorer
Het laatste boek van deze keer betreft Delphi Programming Explorer (en/of de Delphi Starter Kit) van het trio Jeff Duntemann, Jim Mischel en Don Taylor. Dit boek is uniek. Het is door drie auteurs geschreven in een manier die Delphi op het lijf geschreven is: eerst iets doen en dan pas kijken hoe en waarom het zo werkt. Hierdoor krijgt de lezer vanaf het eerste hoofdstuk al praktisch inzicht in de mogelijkheden van Delphi, terwijl in het eropvolgende hoofdstuk het hoe en waarom uit de doeken wordt gedaan. Op deze wijze hebben Jeff en Jim de eerste 1 hoofdstukken van dit boek opgezet (oneven = praktijk, even = theorie), en komen onderwerpen als de Delphi IDE, Visueel Programmeren, Componenten, Properties, Forms, Units, Objects (en OO-programmeren), Dialogen, Files, Graphics en Database Programmeren aan de orde. De behandeling hiervan is gericht op zowel beginnende als redelijk ervaren lezers, en gaat zo nu en dan ook wat dieper in op ObjectPascal, de onderliggende taal van Delphi.

Op het moment dat we hoofdstuk 14 uit hebben (het database theorie stuk), en we de indruk hebben dat het boek wel op z'n eind lijkt (gezien de onderwerpen die behandeld zijn), begint een nieuw boek: Ace Breakpoint's Database Adventure, een klassieke detective met in de hoofdrol een werkloze programmeur (en privé detective) die samen met Delphi het een en ander oplost en tegelijk een mooie applicatie opzet (inclusief database tabellen, invoer en overzichtsschermen, helpfile, rapporten). Behalve het leuke verhaal, leren we hierin enkele zeer belangrijke richtlijnen en aandachtspunten voor het ontwerpen (!) en bouwen van "real-world" database applicaties met Delphi.

Het boek eindigt ten slotte met een appendix die Visual Basic gebruikers zou kunnen helpen om naar Delphi over te stappen. Een bijbehorende demoversie van 'Conversion Assistant' van EarthTrek (zowel op de diskette als op de CD-ROM) kan hierbij tevens hulp bieden.

Ik kan het boek aan iedere Delphi programmeur aanraden. Het leest zeer prettig en heeft een uitmuntende behandeling van databases met Delphi en het opzetten van serieuze applicaties!

Prullenbak
Een aantal andere Delphi boeken voor beginners die ik zeker niet kan aanraden betreft o.a. Teach Yourself Delphi van Devra Hall en Delphi by Example van Blake Watson. Ga voor een van de eerdergenoemde drie boeken, dan bent u beter af.

De volgende keer zal ik ingaan op enkele boeken voor wat meer gevorderde Delphi gebruikers. Tot dan heeft u de tijd om een of meerdere van de aanbevolen 'beginners' boeken te lezen. Veel succes!